Samsun’un kahvaltı sofrası yöresel lezzetleri ile herkesi kendine hayran bırakıyor. Karadeniz kahvaltısı tüm Türkiye’de adından sıkça bahsettirir. Samsun’da bir Karadeniz şehri olarak kahvaltı sofralarında yöresel lezzetleri ile sizlere enfes bir lezzet şöleni sunuyor.
Türkiye’de kahvaltının önemli bir yeri vardır. Türk kahvaltı sofraları zengin çeşitliliği ile diğer kültürlerden kendini ayırır. Türk kahvaltılarında hem tuzlu hem de tatlı birçok tadı bir arada görmek mümkündür. Türk kahvaltı sofrasının vazgeçilmezlerinden biri de çaydır. Çaysız bir Türk kahvaltısı düşünülemez. Türk kahvaltısının adı serpme kahvaltı olarak menülerde geçer. Serpme kahvaltı, masanın her bir yanına yayılmış çeşit çeşit yemeklerin bulunduğu ve genellikle kalabalık sofraların olduğu ve uzun sohbetler eşliğinde yapılan kahvaltıdır. Dolayısıyla her yörenin kahvaltı sofralarında farklı farklı tatlar görmek mümkündür. Samsun ilinin de standart kahvaltılardan farklı olarak kendine özgü kahvaltı sofrası vardır. Samsun’un yöresel kahvaltı sofrasında yer alan lezzetler şunlardır;
- Çakallı Menemeni
- Samsun Pidesi
- Kuymak
- Turşu Kavurması
- Kırçan Kavurması
- Mısır Ekmeği
- Pıtıl
- Samsun Simidi
- Çakallı Menemeni
Çakallı menemeni adını tüm Türkiye’ye duyurmuş en meşhur kahvaltılık lezzetlerinden biridir. Çakallı menemenini diğerlerinden ayıran birçok özellik vardır. Kıvamı, pişirme yöntemi ve içine konulan malzemeleri ile menemene başka bir boyut kazandırıyor. Domates, yeşil biber, yumurta ile birlikte kaşarın buluşmasından ortaya çıkan enfes bir lezzettir. Kıvam olarak da diğer menemenlerden farklı olan çakallı menemeni, domateslerin iri iri doğranıp dövülerek pişirilmesi ile yapılır. Yumurtanın yalnızca sarısı içine katılır. Kavrulmuş yeşil biber ve içinde eritilen kaşar peyniri ile benzersiz bir tat ortaya çıkar. Çakallı menemenin yanında çakallı ekmeği ve işletmeye göre karışık turşu, bal ve tereyağı da servis edilir. Çoğunlukla Samsun’un Çakallı mevkiinde bulunan lokantalar ve dinlenme tesislerinde satışı yapılır. Samsun-Çorum karayolu üzerinde bulunan bu yerler Samsun’a gelirken ya da dönerken herkesin mutlaka uğradığı bir yer haline gelmiştir. Günümüzde şehir merkezinde ve diğer ilçelerde de çakallı menemeni yapan kahvaltı salonları açılmıştır. Bu yüzden yolunuz Çakallı mevkiinden geçmese bile bu benzersiz lezzeti her yerde deneyebilirsiniz.
- Samsun Pidesi
Samsun halkının Pazar kahvaltılarının vazgeçilmez bir lezzeti Samsun pidesidir. Samsun pidesi çıtır kıvamı, zengin iç harcı ve şekli ile kendini diğer pidelerden ayırır. Samsun’da pide Bafra Pidesi ve Terme Pidesi olarak ikiye ayrılır. Bafra pidesi kapalı pide olarak geçer. Bol soğanla kavrulmuş kıyma ve baharatlarla iç harcı hazırlanır. Hazırlanan iç harç pide hamurunun içine koyulur ve kenarlardan kapatılarak uzun ince bir görünüme sahip olur. Odun ateşinde pişen Bafra pidesi, fırından çıktıktan sonra üzerine tereyağı sürülür ve sıcak şekilde servis edilir. Terme pidesi, Bafra pidesinden farklı olarak daha geniş ve açık bir şekle sahiptir. Bununla birlikte Terme Pidesinin iç harcında çeşitlilik daha fazladır. Bafra Pidesi peynirli ve kıymalı iç harçlara sahipken, Terme Pidesi, kıymalı, kuşbaşılı, kaşarlı, yumurtalı ve sebzeli seçeneklerine sahiptir. Terme Pidesinin de hamuru çıtır bir kıvamdadır. Samsun’da her pide salonunda Bafra ve Terme pidesi yemeniz mümkündür. Samsun denilince ilk akla gelen lezzetlerden biri olan Samsun Pidesini mutlaka deneyin.
- Kuymak
Kuymak, Karadeniz’in neredeyse her ilinde bilinen meşhur tatlardan biridir. Mısır üretiminin yaygın olduğu Samsun’da, kuymak, kahvaltıların en sevilen lezzetleri arasındadır. Kuymak çoğunlukla kahvaltıda yenilse de öğle ve akşam yemeklerinde de sofrada yer bulabilen bir yemektir. Kuymak yapılışı ise şu şekildedir:
Bir tava içerisinde tereyağı eritilir. Eritilen yağın içerisine mısır unu koyulur ve kavrulur. Kavrulan unun içerisine kıvam alana kadar su eklenir. Su kaynadıktan ve un kıvamını aldıktan sonra içine tel peyniri koyulur. Arından yağlar yüzeye çıkana kadar kısık ateşte pişirilir.
Karadeniz’e ya da Samsun’a yolu düşen herkesin mutlaka denemesi gereken lezzetlerden biridir. Samsun’da kahvaltı servisi yapan her mekânda kuymak bulabilmeniz mümkündür. Bu yüzden bu enfes lezzeti denemeden gitmeyin.
- Turşu Kavurması
Samsun’un kendine has lezzetlerinden biri olan turşu kavurması kahvaltı sofralarını taçlandırıyor. Her ne kadar kahvaltıda turşu yemek size garip gelse de turşu kavurmasını deneyen bir daha istiyor. Samsun’da özellikle fasulye turşusu kavurması yapılır. Yalnızca kahvaltı da değil öğle, akşam yemeklerinde ya da özel günlerde de turşu kavurması görmeniz mümkündür. Bol soğan ve salça ile kavrulan turşu kavurması sıcak servis edildiği gibi kişinin isteğine göre soğuk olarak da tüketilebilmektedir. Bu yüzden hem kış hem de yaz aylarının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir. Samsun’un yerel halkı turşu kavurmasını genellikle mısır ekmeği ile tüketmektedir. Bu yüzden işletmeye göre turşu kavurmasının yanında mısır ekmeği servisi yapılır. Turşu kavurması genellik Samsun halkının evde yaptığı yemeklerden biridir. Ancak bazı işletmelerden bu yöresel lezzeti bulmanız mümkündür. Bu lezzet deneyen herkesten onay alıyor.
- Kırçan Kavurması
Kırçan otu toplaması ve temizlemesi oldukça meşakkatlidir. Dikenlerin arasında yetişen kırçanlar köy halkı tarafından toplanıp dikenleri tek tek temizleniyor. Temizlendikten sonra pazarlarda satmak için kırçanları hazırlıyorlar. Kırçanın kavurmasının yanı sıra turşusu da yapılmaktadır. Toplanması güç isteyen bu kırçan otunun kavrulması bir o kadar kolaydır. Toplanan kırçanlar öncelikle tencerede haşlanır ve suyu süzülür. Ardından kavrulmuş bol doğanın içerisinde doğranmış kırçanlar konulur ve yaklaşık yarım saat kadar kavrulur. Kırçan kavurmasının içerisine kişinin zevkine göre farklı sebzelerde atılabilir. Bazıları domates ve maydanoz atarken bazıları ise içerisinde yumurta kırabiliyor. Kırçan kavurması özellikle Samsun’un Çarşamba ilçesinde her evde yapılan bir yemektir. Siz de Samsun ziyaretinizin bitiminde yanınızda kırçan otu götürüp evinizde bu eşsiz lezzeti deneyebilirsiniz.
- Mısır Ekmeği
Türkiye’de ekmek en temel besin kaynaklarından biridir. Bölgelere ve illere göre çeşitlenen birçok ekmek türünü bulabilmeniz mümkündür. Bunlardan biri de mısır ekmeğidir. Mısır ekmeği, mısırın dövülerek öğütülmesiyle elde edilen mısır unu kullanılarak yapılan lezzeti bir ekmek çeşididir. Karadeniz bölgesinde yaygın olarak kullanılan mısır ekmeği Samsun’da da sofraların baş köşesinde yer alır. Her öğün tüketilen mısır ekmeğini Samsun’un yöresel kahvaltı sofralarında görmeniz mümkündür. Mısır ekmeği, mısır ununun suyla kıvam haline getirilerek fırında ya da tavada kızartılmasıyla elde edilir. Mısır ekmeği birçok yemeğin yanında vazgeçilmez bir lezzettir. Özellikle turşu kavurması, lahana dolması, çorba ve balık ile muhteşem bir lezzet şöleni oluşturur. Samsun’a yolu düşen herkesin mutlaka denemesi gereken lezzetlerden biridir.
- Pıtıl
Eski zamanlarda ekmekler evlerde pişirildi. Pıtıl ekmeği de geçmişten bugüne kadar gelmiş yöresel lezzetlerden biridir. Bir adı bazlama olan pıtıl ekmeği mayalanmış ekmek hamurunun elle açılıp sac üzerinde pişirilerek yapılır. Samsun yöresel kahvaltı sofrasında sıkça tercih edilen pıtıl ekmeği herkes tarafından beğenilen bir lezzettir. Bugün Samsun’da birçok işletmede yemeklerin yanında servis edilir. Bununla birlikte Samsun halkı tarafından evlerde yapılmaya da devam eder.
- Samsun Simidi
Türkiye’nin meşhur lezzetlerinden biri olan simit, kahvaltı sofralarında ya da sabah işe, okula giderken elimizden düşürmediğimiz bir yiyecektir. Samsun’a özgü simitler ise diğer simitlerden farklıdır. Samsun simidi diğerlerinden ayıran en temel özelliği pişirilme yöntemi ve yarı sert kıvamıdır. Boyut olarak da diğer simitlerden farklı olan Samsun simidi, hamurun dut pekmezine bandırıldıktan sonra üzerine susam serpilerek odun ateşinde pişirilmesiyle ortaya çıkar. Kendine has bir lezzete sahip olan Samsun simidini Samsun’daki her fırından ya da seyyar satıcılar satın alabilirsiniz.
